هدف تقریب داشتن یک جامعه قابل زیست و تحمل است

بیستمین جلسه از سلسله نشست های تخصصی “امت همدل” با عنوان « علوم اجتماعی و تقریب مذاهب اسلامی» با حضور اساتید و صاحب نظران برگزار شد.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ناصرقلی سارلی -عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و دستیار ویژه دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی- به عنوان دبیر علمی این نشست، اظهار کرد: بحث تقریب که بیشتر در حوزه علوم دینی دنبال می شده، دستاوردهای قابل توجهی داشته است، اما با توجه به اینکه تقریب قرار است به یک برنامه تبدیل شود، ما به تحقیقات و برنامه های دانشگاهی نیز برای تحقق آن نیاز داریم.

وی ادامه داد: علوم اجتماعی در تبیین پدیده ها به ما کمک‌ می‌کند؛ در دانشگاه‌ها و مراکز مطالعاتی، پژوهش، مقدمه هر چیزی است و بدون آن نمی‌توان کاری را از پیش برد؛ در مورد پروژه تقریب هم همین است و عالم علوم اجتماعی باید در این زمینه کمک کند.

سید هادی مرجائی -عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی- طی سخنانی در این نشست اظهار کرد: مطالعات علوم اجتماعی در دوره‌های جدید، زیر مجموعه‌های زیادی دارد و بخش‌های مختلفی از زندگی انسانی از جمله ساختارهای اجتماعی را در برمی گیرد.

وی تأکید کرد: هدف از تقریب و ارتباط آن با علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی را باید بازشناسی کرد؛ یکی از فرازهای بحث تقریب، صلح است که در بحث جامعه شناسی مبانی عمیقی دارد؛ از جمله اینکه در جامعه شناسی دلایل و علل زیادی را برای شکل گیری صلح و تنازعات می بینیم. 

مرجائی خاطرنشان کرد: به لحاظ مفهومی، اهداف تقریب را بر اساس علوم اجتماعی می توانیم روشن‌سازی و تبیین کنیم؛ صلح جهانی نمادی از آینده و به عبارتی پروژه ظهور است که در همه ادیان به نوعی اعتقاد به این پروژه را شاهد هستیم.

وی اظهار کرد: احترام متقابل، سازه کلان بشری است که در سطح همه ادیان و مذاهب آن را می بینم و می‌توانیم به شعارهای مجمع تقریب در زمینه اتحاد و صلح و … بحث اخلاق و اعتلای عدالت اجتماعی هم اضافه کنیم، چرا که این مفاهیم، مرز و مذهب نمی شناسد. 

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی گفت: هدف بحث محوری تقریب مذاهب با نگاه به سازه‌های کلان بشری در دانشگاه و درون مذاهب و ادیان مختلف، اعتلای جامعه و داشتن یک جامعه قابل زیست و تحمل است.  

وی تأکید کرد: باید در میدان عملی و هم نظری کنکاش کنیم و دین و علم و دانشگاه را برای شعارهای اصلی تقریب، مثل صلح و عقلانیت و عدالت به کار بگیریم تا جامعه ایده آل رو شکل دهیم. 

مرجائی در بخشی از سخنان خود تصریح کرد: در بحث تقریب و اعتلای مفاهیم تقریبی؛ نقش دولت‌ها در زمانهای مختلف خیلی مهم است؛ چرا که این مفاهیم بر اساس سیاستهای کلان آنها تغییر شکل می‌دهد؛ لذا بخشی از مطالعات ما در زمینه تقریب باید بر بحث نقش دولت‌ها متمرکز باشد. همچنین نقش رهبران مذهبی هم در این زمینه بسیار قابل توجه است. ما باید نسل خود را به خوبی بشناسیم و مفاهیم خود را برای آنها تشریح کنیم، به خصوص که بحث اخلاق را همه آنها قبول دارند؛ ناشناخته های زیادی داریم که می تواند در آینده موضوعات تحقیقاتی باشد.

وی تصریح کرد: دین، یک یکی از ارکان اصلی جامعه است و پژوهش در زمینه آن بسیار حائز اهمیت است؛ امروز مجمع تقریب، تقریب بیش از پیش به یک مرکز مطاله و رصد و پایش نیاز دارد و این موضوع که چطور جریانات به این سمت و سو می رود که صلح برقرار نمی شود و تنازعات وجود وارد؟ نیاز به شناخت بیشتر دارد و باید بر روی آن کار شود.

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی گفت:در مقطع تاریخی قرار داریم که با مواجه‌های زیادی روبرو هستیم، مقوله‌های تحقیقاتی در این زمینه بسیار زیادند که باید به آن سمت و سو برویم. امروز از موج اول علوم شناختی عبور کرده‌ایم، ولی باید سریعتر از تمام رشته های علوم‌ کمک گرفت و به صورت شبکه ای و به کارگیری متخصصان حوزه های مختلف داخل و خارج‌، مطالعات عمیق‌تری در این خصوص داشته باشیم.

در ادامه این نشست، جبار رحمانی -عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی- اظهار کرد: دین در جوامع مختلف به یک شکل و ظاهر اجرا نمی شود و باید بپذیریم که امکان ایجاد یک جامعه یک‌دست نداریم و باید دید ابعاد مختلف دین در زندگی انسانها به چه شکل است؟.

رحمانی افزود: علوم اجتماعی می تواند چگونگی زندگی اجتماعات دینی در طول تاریخ، تعارض‌های اجتماعی، همزیستی‌ها و همبستگی‌ها، هویت‌ها و… را به ما نشان دهد. باید بپذیریم تفاوتها هستند و به مشروع دانستن آنها پایبند باشیم؛ بر اساس علوم اجتماعی در کُنه تمام جوامع در اشکال مختلف، امر قدسی وجود دارد. جامعه بدون دین وجود ندارد و نمی‌توان به سادگی دیگران را متهم به بی‌دینی کرد.

وی خاطرنشان کرد: علوم اجتماعی کمک می‌کند، نقاط آسیب‌زا را درک و حل کرده و ایده های وحدت بخش را تقویت کنیم. این علوم همچنین کمک می‌کند، تشابهات و تفاوت‌ها را درک کنیم و از هویت‌های تک‌فردی به‌ سوی پذیرش دیگران برویم.

رحمانی تأکید کرد: تمدن اسلامی وقتی موفق بوده است که سیاست‌های هویتی متکثر داشته است. اخلاق و عدالت می‌تواند معیار صورت‌بندی هر جامعه‌ای باشد. 

وی همچنین گفت:تقریب بدون حضور رشته‌های مختلف علوم اجتماعی تاثیر چندانی ندارد و متخصصان گروه‌های مختلف، برای موفقیت اهداف تقریب باید در کنار هم قرار بگیرند. 

رحمانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اصولا تقریب بر مبنای پذیرش تکثرهاست و علوم اجتماعی می تواند به ما یاد دهد وقتی گروهی، دینی را باور می کند؛ بر اساس مقتضیات خود آنرا می فهمد؛ باید بفهمیم یک جامعه چگونه اسلام را برداشت کرده و به آن جامه عمل پوشانده‌اند، فهم همه از دین یکی نیست و باید در مورد این فهم‌ها دقت کرد.

وی خاطرنشان کرد: علوم اجتماعی می‌تواند کمک کند تا بفهمیم ایده های تقریبی کی می‌تواند جا بیفتد و ایده‌های تعارضی کی؟ همچنین می‌تواند الگوهای جدید دینداری را به ما نشان دهد؛ رسانه‌ها و موقعیت جدید جامعه مدرن نیز در فهم دینداری حائز اهمیت هستند. هرگونه سیاست دینی، مستلزم فهم اجتماعی و اقتصادی است و پژوهش‌های علمی مبنای هرگونه سیاستگذاری هستند.

وی با بیان اینکه امروز نیاز به فهم میان فرهنگی بیش از پیش احساس می شود؛ تصریح کرد: مجمع تقریب، امروز می‌تواند به جای تقریبی بودن به تقریبی زیستن بپردازد و همچنین در سیاست‌گذاری‌ها باید به زیست تقریبی بیشتر توجه داشت، زیرا شکوه تمدنی در جامعه وقتی است که آن جامعه نگاه فراگیر و تقریبی داشته است؛ ما برای بقای خود نیاز به گذر از هویت‌های تک بعدی داریم تا جامعه را از تنگناها رها کنیم و به سوی ترقی حرکت کنیم. 

منبع خبر: خبر گزاری ایسناآخرین اخبار,پربازدید ترین اخبار, اخبار روز
لینک مطالب دیگردکتر علی اباصلتیان – مشاوره فوری 09387708025